Dougourakoro, Mali, 2017
De pinasse (bootje) glijdt langzaam het zand op. Vijf kinderen komen naar ons toegerend. Een meisje, ik schat zes jaar oud, loopt op me af en vraagt in gebrekkig Frans of ik een pilletje heb tegen de pijn. Ik kijk verbaasd. Ze pakt mijn hand en samen lopen we naar een groepje mensen. In het midden zit haar broertje. Hij staart apathisch voor zich uit. Ik kijk in een zwaar verbrand gezicht en huiver. ‘Hij moet naar een ziekenhuis, een pil helpt niet’, zeg ik. ‘We hebben geen transport’, klinkt het uit verschillende kelen. Het eerstvolgende stadje voor hulp is meer dan een dag met de boot en twee dagen lopen.

Ik vraag wat er is gebeurd. Soumana, de kapitein van onze grote transport-kano komt te hulp en vertaalt het Haussa. Het meisje houdt stevig mijn hand vast. Haar broertje is tijdens het spelen in het vuur gevallen, vol met zijn gezicht in de roodgloeiende hete kolen. De gevolgen zijn vreselijk. Het kind lijdt en brandwonden genezen slecht in de hitte, zeker zonder enige vorm van medische zorg.

Het groepje vrouwen en kinderen neemt ons mee naar de kookplaats waar het is gebeurd. Een stapel hout, vier grote marmites op vier open vuren. De moeder van het jongetje wijst naar ons en vraagt Soumana of wij iets kunnen doen. Soumana maakt duidelijk dat we niet veel meer kunnen dan geld geven. Dat doen we. Ik doe er een doosje paracetamol bij en zeg dat het kind er vier op een dag mag. Een te hoge dosis, maar het zal de pijn iets verlichten.

Ernstige gevolgen koken op open vuur

Jaarlijks vallen duizenden kinderen in kookvuren en staan dagelijks 3 miljard, voornamelijk vrouwen boven houtvuren te koken. Ze ademen giftige gassen in en krijgen oog- en longproblemen. Jaarlijks sterven 5 miljoen mensen aan de gevolgen van koken op hout en houtskool. De CO2-uitstoot van al die kookvuren staat gelijk aan die van de wereldwijde luchtvaartindustrie. En om al die gezinnen van hout of houtskool te voorzien, worden miljoenen hectare bos gekapt. Waardoor hele ecosystemen worden vernietigd, biodiversiteit verdwijnt, woestijnen oprukken. Met Ignite a Better Future werken we aan het tegengaan van verdere ontbossing voor kookdoeleinden in Afrika. We bieden alternatieven aan die passen bij een lokale gemeenschap en de (economische) mogelijkheden. We zetten projecten op in Niger, Zimbabwe en Oeganda.

Maaltijden verzorgen op schone kooktoestellen

In Niger zijn we begonnen in de wijk Harobanda. Op een school met 5000 kinderen. Te weinig voedsel is de aanleiding. We gaan maaltijden verzorgen voor de meest kwetsbare kinderen. Maar dan wel op schone kooktoestellen. De ouders of verzorgers krijgen drie maal per week voorlichting. Over een half jaar willen we 2500 mensen hebben bereikt die zijn overgestapt op een schoon kooksysteem, zoals de pandacooker. Een kooksysteem dat op hout brandt, maar tot 90% minder brandstof nodig heeft.

Een overzicht van de mogelijkheden:

• Pandacooker
  Een gesloten kooksysteem dat brandhout met 80-90% reduceert, waardoor minder uitstoot en rookontwikkeling ontstaat.
• Hotbox (Warmhoudbox)
  Een isolerende box waarin voedsel na korte verhitting zonder extra energie verder kookt, wat energie bespaart.
• Mimi Moto Stove
  Een efficiënt kookfornuis dat biomassa-pellets gebruikt, waardoor rook- en CO2-uitstoot drastisch worden verlaagd.
• Biodigesteurs
  Systemen die organisch afval omzetten in biogas, een hernieuwbare energiebron voor koken en elektriciteit.
• Zonne-kookovens
  Kooktoestellen die gebruik maken van zonne-energie, ideaal in zonrijke gebieden zoals Niger, zonder uitstoot en zonder gebruik van brandhout.